به زبانی ساده، لیکوئیدیتی یا نقدینگی به سهولت در خرید و فروش یک دارایی گفته می شود. هر چه فروش یک دارایی راحتتر باشد نقدشوندگی بهتری دارد، یعنی آسان تر و با دردسر کمتری به پول نقد تبدیل شده و به حسابتان واریز می گردد. دارایی های گوناگون مثل طلا، مسکن و … هر کدام میزان نقدشوندگی متفاوتی دارند. نقدترین دارایی ارز ها هست که به آسانی تبدیل به کالا، ملک یا طلا و … می شوند.
نکته های مهم
- نقدینگی به سهولت تبدیل یک دارایی یا اوراق بهادار به وجه نقد اشاره دارد. هر چه تعداد و حجم معاملات انجام شده در بازار یک دارایی بیشتر باشد نقدشوندگی آن بهتر است.
- نقدترین دارایی پول نقد است.
مفهوم نقدینگی
به بیانی دیگر، نقدینگی توانایی و سرعت در خرید و فروش یک دارایی در قیمتی که ارزش واقعی آنرا منعکس می کند، نشان می دهد که وجه نقد بهترین مثال آن می باشد. در تمام جهان وجه نقد را به آسانی میتوانید به دارایی های دیگر تبدیل کنید، اما املاک، طلا و … همگی نسبتا غیرنقدی هستند. دیگر دارایی ها، از سهام گرفته تا اوراق قرضه، در دسته دارایی های با نقدینگی بالا قرار دارند.
نقدینگی برای انجام معاملات بسیار مهم است. برای مثال اگر قیمت یک یخچال 40 میلیون تومان باشد و شما قصد خرید آنرا داشته باشید، آسان ترین روش برای خرید این یخچال پرداخت پول نقد است. اما اگر بجای 40 میلیون پول نقد مثلا کلکسیون سکه های قدیمی خود را به فروشنده پیشنهاد کنید، بعید است که فروشنده پیشنهاد شما را بپذیرد. چون فرآیند فروش کلکسیون شما، فروشنده را از فروش منصرف می کند. و ممکن است سکه های شما به قیمت 40 میلیون تومان به فروش نروند و درواقع قیمت آنها نامشخص است.
دو معیار اصلی نقدینگی وجود دارد: نقدینگی بازار و نقدینگی حساب بانکی
نقدینگی بازار
نقدینگی بازار کمک میکند که مالک یک دارایی مثل مسکن، ملک خود را در قیمتی مشخص بفروشد یا مسکن جدیدی را خریداری کند. مثال فروش یخچال در ازای کلکسیون سکه به خوبی قدرت نقدینگی بازار را توصیف می کند. قیمت یخچال 40 میلیون تومان است و برای خرید آن شما باید دقیقا 40 میلیون تومان بپردازید اما قیمت کلکسیون شما مشخص نیست و معلوم نیست که آیا کسی پیدا بشود که سکه های شما را 40 میلیون تومان بخرد یا خیر!
در بازار سهام نیز تعداد خرید و فروشی که انجام می شود قیمت و نقدینگی را تعیین می کند. هر چه تعداد معاملات بیشتر باشد سرعت نقدشوندگی نیز بالاتر است و همین طور قیمت خرید و فروش به یکدیگر نزدیک تر خواهد بود. همواره تفاوت اندکی میان قیمت خرید و قیمت فروش وجود دارد. برای مثال همواره قیمت خرید طلا از قیمت فروش آن در بازار طلا فروشان بیشتر است. زمانی که معاملات در یک طیف قیمتی مشخص انجام می شود و تعداد معاملات بالاست، دو قیمت خرید و فروش به یکدیگر نزدیک هستند اما با افزایش فشار خرید یا فروش فاصله میان این دو قیمت افزایش می یابد.
درصورتی که تعداد و حجم معاملات یک کالا بالا بوده و دو قیمت خرید و فروش تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشند، نقدینگی این کالا بالاست و در هر قیمتی فردی پیدا می شود که کالا را از شما بخرد یا به شما بفروشد. معمولا نقدشوندگی بازار املاک و مستغلات بسیار کمتر از بازارهای سهام است و بازار سهام نیز نقد شوندگی به مراتب کمتری نسبت به فارکس (بازار مبادلات ارزی بین بانکی) دارد. حجم معاملات روزانه فارکس به بیش از 6.6 تریلیون دلار می رسد و بخاطر همین ارزهای رایج بیشترین نقدشوندگی را دارند.
نقدشوندگی حساب بانکی
این نوع نقدینگی دارایی های نقدی یک فرد یا شرکت را بررسی می کند که نشان می دهد این فرد یا شرکت می تواند بدهی های خود را در زمان سررسید پرداخت کند یا خیر.
نقدینگی بانکی یعنی مقایسه دارایی های نقدی با بدهی های جاری و تعهدات مالی یک شرکت یا فرد که باید در یک سال آینده پرداخت شوند.
هر چه توانایی یک شرکت برای پرداخت سررسیدهای خود بالاتر باشد، نقدینگی بهتری دارد و در کل اوضاع مالی شرکت خوب است. برای تحلیلگران و سرمایه گذاران مهم است که یک شرکت نقدینگی بالایی داشته باشد.
چرا نقدشوندگی یک دارایی مهم است؟
اگر یک دارایی نقدشوندگی خوبی نداشته باشد، فروش یا تبدیل آن به پول نقد دشوار می شود. برای مثال، ممکن است شما خیلی اتفاقی یک میراث خانوادگی بسیار کمیاب و ارزشمند را صاحب شوید. ارزش این میراث تا 10 میلیارد تومان نیز می رسد. اما تا زمانی که خریداری برای این کالا پیدا نشود، هیچ اهمیتی ندارد که قیمت آن هزار تومان است یا 10 میلیارد تومان! زیرا هیچ کس خواهان آن نیست و برای خریدن ارث شما ریالی پرداخت نمی کند. این دارایی کاملا غیرنقدی است. یا وقتی برای خرید یک آدامس پولی پرداخت می کنید، درواقع با پرداخت دارایی نقدی تان که پول است یک دارایی غیرنقدی دریافت کرده اید، چرا که نمی توانید آدامس خود را به شخص دیگری بفروشید.
اما دارایی های نقدی را میتوان به آسانی و در قیمتی مناسب و با صرف هزینه کم (هزینه دلال، آگهی و … ) فروخت. اگر میل به سرمایه گذاری دارید باید دارایی هایی را گزینش کنید که در زمان فروش نیز براحتی فروخته شوند. دارایی های شما می تواند مسکن، زمین، خودرو، طلا، سهام، بیتکوین، نقره و یا هر چیز دیگری باشد. هر چه تعداد و حجم معاملات دارایی بیشتر باشد نقدشوندگی آن نیز بهتر است و همانطور که بالاتر اشاره کردم ارز بیشترین نقدشوندگی را دارد.