شاخص ترس و طمع (fear and greed) برای اندازه گیری دو احساس اصلی غالب بر بازار که بر میزان تمایل سرمایه گذاری افراد تاثیر می گذارد تنظیم گردیده و توسط CNNMoney معرفی شده است. با استفاده از این شاخص تاحدودی می توان آینده بازار را پیش بینی کرد. تجربه نشان داده که علت ترس بیش از حد کاهش قیمت و طمع بیش از حد نیز افزایش قیمت است. هر بازاری شاخص ترس و طمع مخصوص به خود را دارد، برای مثال سایت Alternative.me شاخص ترس و طمع مربوط به بیتکوین و دیگر رمزارزها را منتشر می کند.
نکات مهم:
- شاخص ترس و طمع توسط CNNMoney برای اندازه گیری دو احساس مهم و تاثیرگذار یعنی ترس و طمع که سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهند، معرفی شده است.
- ترس بیش از حد می تواند منجر به معامله سهام در قیمتی بسیار پایین تر از ارزش ذاتی آنها شود.
- هم چنین ممکن است طمع بیش از حد باعث شود که سهام در قیمتی بسیار بالاتر از آنچه که ارزش ذاتی آن است، معامله گردد.
- CNN هفت عامل موثر بر ترس و طمع را بررسی می کند و احساسات سرمایه گذاران را در مقیاسی بین 0 تا 100 نمره می دهد.
- وب سایت Alternative.me شاخص ترس و طمع را برای بازار رمزارزها ارائه می کند.
CNNMoney چگونه شاخص ترس و طمع را اندازه گیری می کند؟
CNN برای تعیین شاخص هفت عامل مختلف را بررسی می کند، که این هفت عامل شامل موارد زیر می شوند:
- نوسانات قیمت سهام: که نوسان قیمت شاخص S&P500 را درمقابل میانگین نوسانات قیمت 125 روزه آن بررسی می کند.
- قدرت نوسان قیمت: برای بررسی قدرت حرکت سهام، تعداد سهام هایی که در 52 هفته گذشته به بالاترین سطح قیمتی خود رسیده اند دربرابر سهام هایی که در این مدت کمترین سطح قیمتی خود را تجربه کرده اند، بررسی می شوند.
- پهنای قیمت سهام: برای بررسی پهنای قیمت سهام، حجم معاملات سهام های درحال رشد قیمت دربرابر سهام هایی که قیمت شان درحال کاهش است، مقایسه می شوند.
- مقایسه قیمت معاملات درحال انجام با قیمت سفارش هایی که از پیش تعیین شده بودند: اگر قیمتی که خرید و فروش در آن انجام می شود بالاتر از سفارش هایی باشد که از پیش تعیین شده اند، نشان دهنده وجود حس طمع در میان سرمایه گذاران است و اگر قیمت پایین تر باشد، یعنی حس ترس غالب است.
- افزایش درخواست برای خرید اوراق قرضه: عموما زمانی که سرمایه گذاران بخاطر کاهش قیمت احساس خطر می کنند، به خرید اوراق قرضه روی می آورند. افزایش تقاضا برای خرید اوراق قرضه به معنی وجود حس ترس در میان فعالان بازار سرمایه است.
- شدت نوسان بازار: بهترین روش برای بررسی شدت نوسان بازار، مقایسه نوسان های انجام شده با میانگین نوسان های 50 روز پیش است.
- بررسی تفاوت میزان بازدهی خرید سهام در برابر خرید اوراق قرضه
هر کدام از این 7 شاخص در مقیاسی از 0 تا 100 اندازه گیری می شوند. هیچ کدام از شاخص ها مهم تر از دیگری نیستند و تاثیر آنها بر میانگین کلی یکی است. عدد 50 خنثی است و پایین تر از 50 به معنی ترس و بالاتر از آن غالب بودن حس طمع را نشان می دهد.
شاخص ترس و طمع رمزارزها
همانند بازار سهام برای رمزارزها نیز یک شاخص ترس و طمع تهیه شده که در وب سایت Alternative.me ارایه می گردد. طبق آمار این وب سایت، رفتار بازار رمزارزها نیز همانند بازارهای سنتی احساسی است. وقتی بازار صعودی است، مردم حسرت رشد انجام شده را می خورند و برای اینکه از ادامه سود باز نمانند، در قیمت های بالا خرید خود را انجام می دهند و با دیدن حرکت ریزشی در واکنشی غیرمنطقی سکه های خود را میفروشند تا بیشتر ضرر نکنند.
همانند شاخص CNN نزدیک شدن شاخص به 0 نشانه ای از ترس و نگرانی شدید مردم است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر سکه های خود را می فروشند، که این میتواند موقعیت خوبی برای خرید باشد ( حتما قبل از ورود شرایط بازار را بسنجید و منطقی خرید کنید). و نزدیکی شاخص به عدد 100 نشانه ای از طمع شدید مردم و خرید هیجانی آنهاست، که البته در این شرایط نیز احتمالا بازار درحال نزدیک شدن به مرحله ریزش است. عموما مردم زمانی تصمیم به ورود یا خروج از بازار می گیرند که دیر شده و دقیقا در جایی وارد می شوند که قیمت بسیار بالا رفته و حالا باید اصلاح کند و در قیمتی خارج می شوند که نباید!
Alternative.me برای بررسی شاخص ترس و طمع رمزارزها از ورودی های زیر بهره می گیرد:
- نوسان قیمت در 30 و 90 روز گذشته ( 25% روی شاخص اثر می گذارد)
- حجم خرید و فروش ها و نوسان بازار ( اثرگذاری 25%)
- اتفاقاتی که در رسانه های اجتماعی توییتر و ردیت رخ می دهند (اثرگذاری 15%)
- نظرسنجی از اعضای جامعه رمزارزها (اثرگذاری 15%)
- حجمی از پول که به خرید و فروش بیتکوین اختصاص داده شده (اثرگذاری 10%)
- داده های گرفته شده از Google (اثرگذاری 10%)
مزایای استفاده از شاخص ترس و طمع
به گفته برخی از دانشمندان، حرص و طمع می تواند ذهن ما را به گونه ای تحت تاثیر قرار دهد که منطق را کنار بگذاریم و بدون در نظر گرفتن پیامدهای یک عمل، آنرا انجام دهیم.
تجربه ثابت کرده که تصمیمات مردم بیشتر احساسی است تا منطقی.
آیا شاخص ترس و طمع قابل اعتماد است؟
با نگاه به تاریخ می توان دریافت که شاخص ترس و طمع یک شاخص قابل اعتماد است. در سپتامبر 2008، شاخص S&P 500 پس از اعلام ورشکستگی شرکت Lehman Brothers و درمعرض ورشکستگی قرار گرفتن غول بیمه AIG، به پایین ترین حد خود در بازه سه ساله 2005 تا 2008 قرار گرفت و به سطح 12 رسید.
در سال 2012 نیز پس از دور سوم اعمال سیاست های حامی کاهش نرخ بیکاری از سوی فدرال رزرو، شاخص به عددی بیش از 90 رسید.
معایب شاخص ترس و طمع
از شاخص ترس و طمع می توان برای تصمیم گیری استفاده کرد، اما مهم است که در کنار دلایلی دیگر تصمیم به خرید یا فروش یک دارایی بگیرید. درک وجود حس ترس یا طمع در بازار نمی تواند تنها دلیل تصمیم به خرید یا فروش باشد. در بسیاری از زمان ها با اینکه حس ترس در بازار غالب است، باز هم قیمت بیشتر افت میکند یا برعکس زمانی که حس طمع غالب شده باز هم قیمت رشد میکند. حتما در زمان معامله فاکتورهای دیگر را نیز در نظر بگیرید.
چگونه می توان بر حس ترس یا طمع خود غلبه کرد؟
ما 3 روش برای کنترل احساسات را به شما پیشنهاد می کنیم:
اولین و بهترین روش برای غلبه بر حس ترس یا طمع، داشتن یک استراتژی معاملاتی و پایبندی به آن است. داشتن برنامه معاملاتی از تصمیم گیری برپایه احساسات جلوگیری می کند.
یکی دیگر از راه های کنترل احساسات ، کاهش ریسک معاملات است. با کاهش ریسک معاملات کمتر دچار حس ترس بخاطر از دست دادن مقدار زیادی پول یا به دست آوردن مقادیر زیاد و هیجان انگیزی از سود می شوید.
و سومین روش نیز این است که پس از انجام و بسته شدن معامله، تصمیمات خود را در آغاز و حین انجام معامله بررسی کنید. اینکار باعث جلوگیری از تکرار اشتباهات می شود.